ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Όμορφο είναι να μιλάει κανείς για ειρήνη, για αλληλεγγύη, για ευτυχία. Μα είναι τα πιο εύθραυστα! Και σαν επικύρωση, για του λόγου το αληθές, - ο κόσμος είναι γεμάτος έγκλημα, βία, σκληρότητα, κακοποίηση στα αδύνατα μέλη της κοινωνίας: γυναίκες, παιδιά, φτωχούς. Και ερωτάμε. Και διερωτώμαστε. Έχει αξία ο άνθρωπος; Είναι αξία ο άνθρωπος;
Υπάρχει τάχα άνθρωπος στον κόσμο, πού δεν αισθάνεται εντροπή, στην σκέψη ότι κάποιοι άνθρωποι έχουν μέσα τους τέτοια αισθήματα πίκρας και απογοήτευσης, και δεν του στοιχίζει;
* * *
Η ευτυχία χρειάζεται στήριγμα: σταθερό και ασάλευτο. Και το στήριγμα της είναι μόνο ο Θεός!
Σήμερα αντηχούν στα αυτιά όλων μας τα λόγια των αγγέλων: Χαρήτε. Διασκεδάστε. Ψάλατε. Τραγουδήστε. Σήμερα γεννήθηκε ο Σωτήρας! Το στήριγμα μας. Το στερέωμα μας. Στο πρόσωπο Του η πίστη στον Θεό, παύει να είναι αφηρημένη έννοια. Επήρε μορφή.
Πίστη μας, Θεός μας, Σωτήρας μας, είναι ο Ιησούς Χριστός.
Ο Χριστός ήρθε στον κόσμο για
μας. Και έγινε ο αίρων τις αμαρτίες του κόσμου όλου. Τις φορτώθηκε Αυτός. Για να ελαφρώσουμε εμείς. Να ανασάνουμε. Να χαρούμε. Να τραγουδήσουμε το τραγούδι των αγγέλων:
Δόξα εν υψίστοις Θεώ· και επί γης ειρήνη· εν ανθρώποις ευδοκία.
Γι' αυτό, και ό,τι κακά και αν βλέπουμε μπροστά μας, δεν αποκάνουμε! Όταν έχουμε πίστη, δεν μας κουράζουν! Η ελπίδα στον Χριστό είναι μεγάλη! Γιατί ο Χριστός είναι πολύ πιο μεγάλος. Και ήλθε να μας βοηθήσει να σωθούμε. Να κληρονομήσουμε, όσο αδύναμοι και φτωχοί και αν είμαστε, την βασιλεία Του. Να είμαστε μαζί Του. Και κοντά Του.
* * *
Χριστούγεννα σήμερα. Και η εορτή μας θυμίζει ένα χρέος: Να ανανεώσουμε την υπόσχεση μας στον Χριστό, ότι θέλουμε να ζούμε κοντά Του!
Μα ο Χριστός ήλθε στον κόσμο πριν δύο χιλιάδες (2000) χρόνια! Και χάθηκε μέσα στην ιστορία! Σήμερα, πού θα Τον ευρώ εγώ;
Η απάντηση είναι μία· πολύ απλή και ωμή, ρεαλιστική:
Ο κόσμος είναι ένα μεγάλο σπήλαιο· ένας σταύλος! Και ο δικός μας πλούτος, η δική μας καλοπέραση, δεν αφαιρεί τίποτε από την αθλιότητα του κόσμου όλου, στον κόσμο όλο!
Θυμηθείτε, πόσοι στις υπανάπτυκτες χώρες πεθαίνουν από πείνα κάθε ήμερα!
Θυμηθήτε, σπίτια πού οι γονείς εχώρισαν! Πόση πίκρα σε γονείς και σε παιδιά. Άραγε θα σβήσει ποτέ; Γιατί πατέρα; Γιατί μητέρα; Γιατί μας αφήσατε μόνα μας; Τί κρίμα!
Θυμηθήτε τα θύματα της απληστίας του συγχρόνου κόσμου σε χρήματα και σε ηδονές! Συντρίμια! Και κάτι χειρότερο! Πού η αξία άνθρωπος;
Στάβλος ο κόσμος! Και κατέβη ο Κύριος στον στάβλο μας. Για να τον αλλάξει! Να τον κάμει ουρανό. Να τον μεταμορφώσει. Με την χάρη Του. Εύλογων. Και αγιάζων.
* * *
Ο Θεός έρχεται κοντά μας, όταν το εγώ μας αρχίζει να υποχωρεί. Όταν εμείς αρχίζουμε να το βάζουμε στην άκρη, συγχωρώντας· και δείχνοντας αγάπη.
Έχουμε τέτοια διάθεση; Ο Χριστός θα 'ρθει κοντά μας! Και θα εορτάζουμε Χριστούγεννα μαζί με τον Χριστό. Τα μόνα αληθινά Χριστούγεννα!
+ο Ν. Μ.
Όσιου Στάρετς Νίκωνος
ΜΕΤΕΩΡΙΤΕΣ ΤΟΥ ΘΕΟΥ
Ο άγιος Προκόπιος του Ουστγιούγκ (+1303), ζούσε σαν δια Χριστόν σάλος. Η μνήμη του τελείται στις 8 Ιουλίου. Διασχίζοντας κάποτε τους δρόμους του Ουστγιούγκ, τρέχοντας έφτασε στην εκκλησία.
Γονάτισε μπροστά στην εικόνα της Παναγίας και προσευχόταν:
-Μητέρα του Θεού, σώσε μας· σώσε μας!
Γύρισε προς τον κόσμο, πού ήταν εκείνη την στιγμή μέσα στην Εκκλησία, και τους φώναξε δυνατά να μετανοήσουν. Διαφορετικά, τους είπε, ο Θεός θα τους τιμωρήσει με λιθοβολισμό.
* * *
Ο κόσμος, φυσικά, τον πέρασε για τρελλό. Και αφού τον σάπισαν στο ξύλο, τον έδιωξαν με κλωτσιές από την Εκκλησία. Πέρασε καιρός. Και τότε συνέβη κάτι το φοβερό.
Ο ουρανός καλύφθηκε από ένα τεράστιο μαύρο σύννεφο. Όλες οι εκκλησίες της πόλης γέμισαν από πιστούς. Να σου, καταφθάνει πάλι και ο όσιος. Και τους είπε:
-Δεν σας το έλεγα; Τώρα το βλέπετε και μόνοι σας. Προσευχηθείτε! Παρακαλέστε το Θεό, να σας λυπηθεί!..
Μα μόλις ο όσιος τελείωσε την προσευχή του, το σύννεφο διαλύθηκε. Ο ουρανός καθάρισε.
Τότε, όλοι οι κάτοικοι, σαν κάτι να τους έσπρωχνε, έτρεχαν να βγουν έξω από την πόλη. Και εκεί τί να ιδούν; Μια τεράστια έκταση ήταν σκεπασμένη με μαύρες πέτρες. Οι γεωλόγοι πού τις εξέτασαν εβεβαίωσαν ότι, οι πέτρες αυτές είναι μετεωρίτες.
Το πώς όμως βρέθηκαν όλες σε ένα σημείο δεν μπόρεσαν, ούτε να το καταλάβουν, ούτε να του δώσουν μια κάποια εξήγηση.
* * *
Αυτό βέβαια το γνώριζε μόνο ο δούλος του Θεού, πού το είχε προβλέψει. Και πού με την προσευχή του άλλαξε την πορεία τους. Γιατί, αν οι πέτρες αυτές έπεφταν επάνω στην πόλη δεν θα είχε μείνει άνθρωπος ζωντανός.
Ίσως ρωτήσει κάποιος: και γιατί συνέβη αυτό σ' αυτήν την πόλη; Ίσως για κάποιες φοβερές αμαρτίες των κατοίκων της.
Μέχρι σήμερα αυτές οι πέτρες-μετεωρίτες βρίσκονται εκεί. Για να μαρτυρούν. Να μαρτυρούν τί; Την οργή, αλλά και την ευσπλαχνία του Θεού.
Μετ: Άρχιμ Α.Μ.
Αγίου Γρηγορίου του Μεγάλου (+610 μΧ.)
ΤΟ ΨΙΧΟΥΛΟ ΚΑΙ Η ΣΤΑΓΟΝΑ
Ο Λάζαρος ήταν παραπεταμένος στην πόρτα του πλούσιου. Ζητιάνος. Γεμάτος πληγές.
Ο πλούσιος, ασφαλώς θα είχε κάποια ελαφρυντικά, αν ο πτωχός και άρρωστος Λάζαρος, δεν βρισκόταν έξω από την πόρτα του· αν ήταν κάπου πιο μακριά· αν η φτώχεια του δεν πρόβαλλε συνεχώς μπροστά στα μάτια του!
* * *
Και ό πλούσιος, αν βρισκόταν μακριά από τον φτωχό ζητιάνο Λάζαρο, θα αισθανόταν μικρότερη πρόκληση στην ψυχή του. Άλλα αυτό το μοναδικό γεγονός, του φτωχού Λαζάρου, πού γεμάτος πληγές στεκόταν μπροστά στην πόρτα του πλουσίου, πού ζούσε όλο με γλέντια:
• από την μια, γινόταν αφορμή για βαρεία καταδίκη για τον πλούσιο, πού τον έβλεπε, χωρίς να τον σπλαγχνίζεταν
• και από την άλλη, αποτελούσε μια δοκιμασία για τον φτωχό, πού βλέποντας τον πλούσιο, ασφαλώς αισθανόταν πολύ άσχημα.
Ο Λάζαρος εδώ στην γη όπως φαίνεται, ήταν ευχαριστημένος όταν εύρισκε λίγα ψίχουλα, πού έπεφταν από το τραπέζι του πλούσιου· ενώ ο πλούσιος, στα βάσανα της κόλασης, λαχταρούσε για μια σταγόνα νερό.
* * *
Ο πλούσιος είχε ξεχάσει κάθε εκδήλωση βοήθειας στον γεμάτο πληγές φτωχό· αλλά να, στην κόλαση παρακαλεί να βρει μια ελάχιστη ανακούφιση.
Ποθεί μια σταγόνα νερό! Και αυτός δεν έδινε ούτε ένα ψίχουλο ψωμί!
Τί κρίμα, να χάνει κανείς την αιώνια ζωή για ένα ψίχουλο!
Μετάφραση: + ο Ν.Μ. (Εις τα Ευαγγέλια Ομιλία 40, 4-5)
ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ
Όταν ο άνθρωπος βαπτίζεται και γίνεται χριστιανός, αποκτά ταυτόχρονα και ένα όνομα. Από τη στιγμή αυτή το όνομα του Ορθοδόξου καταχωρίζεται στη «μνήμη» της Εκκλησίας. Τί είναι και πώς λειτουργεί ή μνήμη της Εκκλησίας μας το εξήγησε ο ίδιος ο Χριστός, λέγοντας: «Χαίρετε ότι τα ονόματα υμών εγράφη εν τοις ουρανοίς» (Λουκ. 10,20).
Η μνήμη της Εκκλησίας ταυτίζεται με τη μνήμη του Θεού, πού σημαίνει ότι όπως ο Θεός, έτσι και η Εκκλησία θυμάται αιώνια τα ονόματα των μελών της (πρβλ. «αιωνία η μνήμη»).
Με την έννοια αυτή, «μνήμη» της Εκκλησίας είναι η αγάπη του Θεού, στην οποία η Εκκλησία εμπιστεύεται όλα τα παιδιά της, όχι μόνο όσο ζούν στον παρόντα κόσμο, αλλά και στον μετά θάνατο κόσμο των πνευμάτων. Το Μνημόσυνο είναι ιδιαίτερη Ακολουθία της Εκκλησίας πού τελείται μετά το τέλος της Θ. Λειτουργίας. Μνημόσυνο χωρίς να τελεστεί προηγουμένως Θ. Λειτουργία δε γίνεται. Διότι, το κυρίως μνημόσυνο είναι η μνημόνευση του ονόματος του κεκοιμημένου χριστιανού κατά την τέλεση της Θ. Λειτουργίας και μάλιστα μετά τη μεταβολή του άρτου και του οίνου, σε Σώμα και Αίμα του Χρίστου, που επιτελεί η αόρατη ενέργεια του Αγίου Πνεύματος.
Τη στιγμή αυτή η Εκκλησία μνημονεύει όλα τα ονόματα των μελών της ζώντων και τεθνεώτων και παρακαλεί τον Χριστό να τους χορηγήσει τα αγαθά -τη σωτηρία- πού προέκυψαν από την υπέρτατη θυσία του. Το στοιχείο αυτό φανερώνει ότι το «μνημόσυνο» δεν είναι μια απλή προσευχή, αλλά πραγματική δια της Εκκλησίας συμμετοχή του κεκοιμημένου χριστιανού στη σωτηρία πού απέρρευσε από το θάνατο και την ανάσταση του Χριστού.
Τί συμβολίζουν τα «Κόλλυβα»;
Κατά την τέλεση του Μνημόσυνου, ευτρεπίζεται ένας δίσκος, με «κόλλυβα» (στάρι και ξηροί καρποί). Συμβολίζουν τις ψυχές των κεκοιμημένων χριστιανών πού αναμένουν την κοινή ανάσταση.
Μετά την τέλεση του Μνημόσυνου γίνεται διανομή των «κολλύβων». Είναι μια υλοποίηση της συμπαράστασης της εκκλησιαστικής Κοινότητας, προς το αποθανόν μέλος της. Και με τον απτό, οπτικό και γευστικό αυτό τρόπο, οι Ορθόδοξοι εκφράζουν την πίστη και την ελπίδα τους στην κοινή ανάσταση και την δια του αναστάντος Χριστού αιώνια συνέχιση της ζωής.
(Από την εφημερίδα «Η Άμπελος», Ιανουάριος-Αύγουστος 2008)
Πρωτ. Πολύευκτος Γεωργακάκης