Α. ΓΕΝΙΚΑ
Oἱ ὑπογραφόµενοι Ἐφηµέριοι τοῦ Ἱ. Ναοῦ Ἁγίου Νικολάου Πευκακίων Ἀθηνῶν, π. Βασίλειος Βολουδάκης, π. Ἠλίας Φρατσέας, π. Πασχάλης Γρίβας καί π. Γεώργιος Χάας, µαθητεύοντες στό πνεῦµα τῆς Ἁγίας µας Ἐκκλησίας παραγγέλουµε στούς Πιστούς τά ἀκόλουθα:
Κάθε Ἱερός Ναός καί, συνεπῶς καί ὁ Ἱερός Ναός µας, ἔχει χρέος νά περιβάλη µέ ἀγάπη, νά στηρίζη, νά περιθάλπη καί νά διδάσκη τούς προσερχοµένους σ’ αὐτόν πιστούς µέ κάθε τρόπο.
Ἰδιαιτέρως διδακτική εἶναι ἡ µέ εὐλάβεια καί συναίσθηση τέλεση τῶν Ἱερῶν Ἀκολουθιῶν, ἡ τέλεση τῆς Θείας Λειτουργίας καί ἡ τέλεση τῶν Ἱ. Μυστηρίων, µέ τήν προϋπόθεση ὅτι ὑπάρχει ἀπόλυτη συνεργασία Κλήρου καί λαοῦ.
Γιά τήν ἐπιτυχία αὐτῆς τῆς συνεργασίας θά σᾶς παρακαλέσουµε νά ἀποδεχθῆτε καί νά τηρήσετε τίς κατωτέρω Ὁδηγίες, οἱ ὁποῖες δέν προέρχονται ἀπό τήν ἰδιοτροπία τῶν Ἱερέων τοῦ Ναοῦ µας ἀλλά πηγάζουν ἀπό τό ἦθος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας µας πού διαµορφώθηκε ἀπό τήν Ἁγία Γραφή καί τήν Ἱερά µας Ἁγιοπνευµατική Παράδοση καί ἐνισχύθηκαν ἀπό τήν παραίνεση τοῦ Ἀρχιεπισκόπου µας, ὁ ὁποῖος µᾶς ὑπογράµµισε τήν εὐθύνη µας ὡς Ποιµένων γιά τήν περιφρούρηση τῆς ἱερότητος τῶν Ἱερῶν Ναῶν.
Α. Ἡ εἴσοδός µας στόν Ἱερό Ναό πρέπει νά γίνεται µέ τήν συναίσθηση ὅτι εἰσερχόµεθα στήν Οὐράνια Βασιλεία τοῦ Θεοῦ, ὅπως µᾶς διδάσκει ἡ Ἐκκλησία µας: «Ἐν τῷ Ναῷ ἑστῶτες τῆς Δόξης σου ἐν Οὐρανῷ ἑστάναι νοµίζοµεν». Ἡ συναίσθηση αὐτή δέν πρέπει νά µένη µόνο µιά προσωπική ὑπόθεση τοῦ καθενός ἀλλά νά γίνεται ἐµφανής καί στούς ἄλλους.
Ἔτσι, ἀρχίζοντας ἀπό τήν ἐξωτερική µας ἐµφάνιση, πού φανερώνει τό ἦθος καί τήν ποιότητα τοῦ ἀνθρώπου ἀλλά καί τά «πιστεύω» του, πρέπει νά ἁρµόζη στήν ἱερότητα τοῦ χώρου καί στά τελούµενα σέ αὐτόν. Φορέµατα πού ἀφήνουν ἀκάλυπτα τά προκλητικά µέρη τοῦ σώµατος ἤ πού εἶναι ἀπολύτως διαφανῆ ἤ σόρτς, δέν ἔχουν θέση οὔτε σέ χώρους πού παρίστανται ἐπίσηµα πρόσωπα τῆς Πολιτείας, πολύ δέ περισσότερο δέν ἔχουν θέση στόν Ναό τοῦ Ζῶντος Θεοῦ.
Πρόσφατα στήν Ἀγγλία ἡ Βασίλισσα Ἐλισάβετ δηµιούργησε στό Ascot –πού γίνονται ἱπποδροµίες– ἕνα σῶµα εἰδικό γιά τήν περιφρούρηση τῆς ἐνδυµασίας τῶν γυναικῶν, τήν fashionpolice (=ἀστυνοµία µόδας) (!), τό ὁποῖο προσφέρει κατάλληλα ἐπανωφόρια στίς ἄσεµνα ἐνδεδυµένες γυναῖκες ὥστε νά µή βλέπη ἡ βασίλισσα τή γύµνωσή τους, διότι τό θέαµα αὐτό προσβάλλει τό ἀξίωµά της! Οἱ Ἱπποδροµίες καί ἡ Βασίλισσα εἶναι ἀνώτερα καί ἱερώτερα ἀπό τόν Δηµιουργό τοῦ Παντός καί τόν Ναό του;
Β. Μετά τήν εἴσοδο στόν Ναό καί τήν προσκύνηση τῶν εἰκόνων ἡ στάση µας σέ ἕνα συγκεκριµένο σηµεῖο τοῦ Ναοῦ, χωρίς νά µετακινούµεθα ἤ νά συζητοῦµε µέ ἄλλους, εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά νά λάβουµε τήν εὐλογία τοῦ Θεοῦ καί νά ὠφεληθοῦµε. Πῶς θεωροῦµε αὐτονόητο νά σιωποῦµε, ὅταν βρισκόµαστε σέ ἐπίσηµους χώρους –γιά νά µή µᾶς κακοχαρακτηρίσουν ἤ µᾶς προσβάλλουν– ἤ σέ χώρους καλλιτεχνικῶν παραστάσεων καί δέν θεωροῦµε αὐτονόητη τή σιωπή µας στόν Ναό τοῦ Θεοῦ µας ἀλλά συνοµιλοῦµε (πολλές φορές µέ καγχασµούς), ἕτοιµοι, µάλιστα, νά ἀντιδράσουµε ἄν οἱ ὑπεύθυνοί της τάξεως µᾶς ὑπενθυµίσουν τήν ἱερότητα τοῦ χώρου;
Γ. Μιά νέα πρακτική τείνει νά γενικευθῆ. Μητέρες εἰσέρχονται στόν Ναό µέ τά τετράτροχα καρότσια(!), µέσα στά ὁποῖα µεταφέρουν τά νήπια. Ἡ συµπεριφορά αὐτή ὄχι µόνο δέν ἁρµόζει στόν Ναό τοῦ Θεοῦ, ἀφοῦ τό θέαµα θυµίζει «Παιδική Χαρά», ἀλλά εἶναι ἀνάρµοστο ἀκόµη καί γιά τίς κατ’ οἶκον ἐπισκέψεις µας ἤ καί γιά τίς µεταβάσεις µας σέ Δηµόσιες Ὑπηρεσίες καί Αἴθουσες ἐκδηλώσεων.
Ἐπίσης, ἐκτός τῆς φθορᾶς τοῦ δαπέδου (ὅπως τοῦ ἀνακαινισµένου Ναοῦ µας, τοῦ ὁποίου τό δάπεδο εἶναι µνηµειακό) καί τῶν ἄλλων ἐπιφανειῶν καί ἀντικειµένων τοῦ Ναοῦ, στά ὁποῖα προσκρούουν τά καρότσια αὐτά, ὑπάρχει κίνδυνος τραυµατισµῶν, ἰδίως ἡλικιωµένων προσώπων.
Συνιστοῦµε στούς γονεῖς νά µεταφέρουν τά νήπια σέ µικρά, relax, τά ὁποῖα χρησιµεύουν καί ὡς κάθισµα τῶν παιδιῶν. Πῶς τόσα χρόνια µεταφέραµε καί ἐµεῖς καί οἱ προγενέστεροί µας τά παιδιά µας καί οἱ σηµερινοί γονεῖς, µέ τίς τόσες ἀνέσεις, πρέπει νά καθιερώσουν αὐτήν τήν βαρβαρότητα τῶν τροχοφόρων στόν χῶρο τῆς Θείας Λατρείας;
Βεβαίως αὐτά δέν ἀφοροῦν στά πρόσωπα µέ εἰδικές ἀνάγκες, ἀφοῦ καί ἡ Ἁγία Γραφή µᾶς λέγει ὅτι σέ τέτοιες περιπτώσεις «ἀπεστεγάσθη καί ἡ στέγη» γιά τήν εἴσοδό τους.
Δ.Ἡ τέλεση τῶν Ἱερῶν Μυστηρίων δέν ἐπιτρέπεται νά µετατρέπη τόν Ναό σέ χῶρο ἰδιωτικῆς χρήσεως. Καί γιά τά ἱερά Μυστήρια, γιά τό πῶς καί γιά τό τί πρέπει νά γίνη, εἶναι ὑπεύθυνοι οἱ Ἱερεῖς καί τό Προσωπικό τοῦ Ναοῦ καί ὄχι οἱ συγγενεῖς, οἱ ἀνθοστολιστές καί οἱ φωτογράφοι πού ἐµπλέκονται στό καθένα ἀπό αὐτά. Ἡ συµµόρφωση στίς ὑποδείξεις τῶν ὑπευθύνων εἶναι ὑποχρέωση ὅλων τῶν προσερχοµένων στόν Ναό.
Ἐπίσης, κατά τήν τέλεση τῶν Ἱ. Μυστηρίων δέν πρέπει νά µετατρέπεται ὁ Ναός σέ Θέατρο ἤ χῶρο ἐπιδείξεως µόδας. Δέν εἶναι ἀνεκτό τό θέαµα τῶν Ναῶν, ὅταν κατά τήν ὥρα τῶν Μυστηρίων θυµίζουν κοσµικό Κέντρο ἤ παιδικό Πάρτυ, µέ ἐπιδεικτικούς ἀνθοστολισµούς καί φαντακτερή διακόσµηση, µέ µπαλλόνια καί Μίκυ-Μάους ἀκόµη καί στήν ἱερά Κολυµβήθρα, ἡ ὁποία εἶναι ἱερό Σκεῦος, ὅπως εἶναι καί τό Ἅγιο Ποτήριο!
Ε. Γνωρίζουµε ὅτι πολλοί ἔρχονται κατά τήν ὥρα τῶν Ἱ. Μυστηρίων χωρίς προετοιµασία καί χωρίς πνευµατική ἀγωγή καί καθοδήγηση. Προσέρχονται, εἴτε ὡς γονεῖς, εἴτε ὡς ἀνάδοχοι ἤ παράνυµφοι, µέ κοσµικά κριτήρια καί τήν ἀντίληψη πώς, σέ ὅ,τι θελήσουν, ὁ Ναός πρόθυµα θά ἱκανοποιήση τίς µαταιόδοξες ἐπιθυµίες τους, ἀφοῦ τόν θεωροῦν ὡς ἐνοικιαζόµενο χῶρο (παρ’ ὅτι ἐκ µέρους τοῦ Ναοῦ µας ποτέ δέν ὑπῆρξε ἡ παραµικρή οἰκονοµική ἀπαίτηση), κάτι παραπλήσιο µέ τό κοσµικό Ἑστιατόριο, πού θά κατευθυνθοῦν µετά τό τέλος τοῦ Μυστηρίου.
Γιά νά ἀποφεύγονται, λοιπόν, οἱ δυσάρεστες συζητήσεις στίς ὧρες τῆς χαρᾶς τῶν Μυστηρίων, οἱ πιστοί θά ἐνηµερώνονται περί τοῦ «πῶς δεῖ ἐν Οἴκῳ Θεοῦ ἀναστρέφεσθαι» ἀπό τόν Ἐφηµέριο, ὁ ὁποῖος θά προγραµµατίση τήν ἡµέρα καί τήν ὥρα τελέσεως τοῦ Μυστηρίου τους. Πέραν τῶν προφορικῶν ὁδηγιῶν, θά λαµβάνουν ἕνα ἔντυπο, στό ὁποῖο ἀναγράφονται ὅλες οἱ προϋποθέσεις πού θέτει ὁ Ναός µας γιά τήν κατά Θεόν τέλεση τοῦ Μυστηρίου τους. Τό ἔντυπο αὐτό πρέπει νά τό διαβάσουν καί ἐν συνεχείᾳ νά τό ὑπογράφουν ἐνώπιον τοῦ Ἱερέως. Ἀντίγραφό του θά παραµένη στό Ἀρχεῖο τοῦ Ναοῦ, ὥστε νά µήν ὑπάρξη ἀµφισβήτηση ὡς πρός τήν ἐνηµέρωσή τους. Τό περιεχόµενο τοῦ Ἐντύπου ἔχει ὡς ἑξῆς:
Β. ΕΙΔΙΚΕΣ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΤΕΛΕΣΗ ΤΩΝ ΜΥΣΤΗΡΙΩΝ
«Ὁ ὑπογραφόµενος (γονέας, ἤ µελλόνυµφος)………………………………….………….., δηλώνω ὅτι, προκειµένου νά τελεσθῆ (ἡ βάπτιση τοῦ/τῆς ἤ (ὁ γάµος των..)……………………………………………………. ἀποδέχοµαι ὡς συνειδητό µέλος τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας µας καί ὑπογράφω τίς ἑξῆς Ὁδηγίες τοῦ Ι. Ναοῦ:
1. Δέν εἶναι πνευµατικά ἐπιτρεπτή καί γι’ αὐτό ποτέ δέν ἐπιτρέπεται στόν Ναό µας ἡ τέλεση ἱερῶν Μυστηρίων κατά τίς Τετάρτες ἤ Παρασκευές ὁλοκλήρου τοῦ ἔτους διότι εἶναι ἡµέρες αὐστηρᾶς νηστείας. Ἐξαιροῦνται, ἡ Διακαινήσιµος ἑβδοµάδα, ἡ ἑβδοµάδα µετά τήν Πεντηκοστή καί ἡ ἑβδοµάδα τῶν Χριστουγέννων, διότι κατά τίς ἡµέρες αὐτές δέν γίνεται νηστεία.
2. Δέν ἐπιτρέπεται ὁ στολισµός τῆς Ἱ. Κολυµβήθρας τῆς Βαπτίσεως οὔτε µέ ἄνθη, οὔτε µέ ὁποιαδήποτε ἄλλη διακόσµηση, διότι ἡ Κολυµβήθρα εἶναι Ἱερό Σκεῦος πού δέν προσεγγίζεται ἀπό τούς λαϊκούς.
3. Δέν ἐπιτρέπεται νά στολισθῆ ὁ χῶρος ἐντός τοῦ Ναοῦ, οὔτε τά Προπύλαια, οὔτε ὁ Περίβολος, οὔτε τά σκαλοπάτια τοῦ Ναοῦ µέ µπαλλόνια ἤ µέ ἄλλη διακόσµηση πού δέν ἔχει ἱεροπρέπεια. Λίγα ἄνθη στούς στηλοθέτες τοῦ διαδρόµου ἐντός τοῦ Ναοῦ ἐπιτρέπονται καί κατά τίς Βαπτίσεις καί κατά τούς Γάµους, ὅπως, ἐπίσης, µικρές καί χαµηλές ἀνθοστῆλες στόν Πρόναο.
4. Πάντοτε ὁ χριστιανός πρέπει νά ἀποφεύγη τήν ἐπίδειξη µαταιότητος, πολύ δέ περισσότερο σήµερα ὅπου ἡ περίοδος λιτότητος δέν ἐπιτρέπει σπατάλες καί ἐξαλλοσύνες. Δεδοµένου, µάλιστα, ὅτι οἱ ἄνθρωποι κατηγοροῦν τήν Ἐκκλησία καί τούς Ἱερεῖς, ὅταν ἰδοῦν πολυτελεῖς στολισµούς ἐντός ἤ ἐκτός τοῦ Ναοῦ, λαµβάνουµε µέτρα ὥστε νά περιφρουρεῖται καί τό κῦρος τῶν ἀνθρώπων πού τελοῦν τό µυστήριο, ἀλλά, κυρίως, τό κῦρος τῆς Ἐκκλησίας. Ἀπαγορεύεται, λοιπόν, ὁ στολισµός ἔξω ἀπό τίς κολῶνες τῶν Προπυλαίων τοῦ Ναοῦ, τά χαλιά στά σκαλοπάτια, τά ἀναµµένα φανάρια ἤ κεριά ἤ κάνιστρα στίς µαρµάρινες σκάλες τοῦ Ναοῦ ἤ ὁποιαδήποτε διακόσµηση στίς µαρµάρινες κολῶνες τῶν Προπυλαίων τοῦ Προνάου.
5. Ἡ ἐνδυµασία τῶν Ἀναδόχων, τῆς Νύµφης καί τῶν Παρανύµφων (οἱ ὁποῖοι κατά τήν τέλεση τῆς Βαπτίσεως ἤ τοῦ Γάµου ἀνεβαίνουν στόν Σολέα καί γίνονται περίοπτοι), πρέπει ἰδιαιτέρως νά συνάδη µέ τήν ἱερότητα τοῦ χώρου. Τονίζεται ὅτι δέν πρέπει νά ὑπάρχουν γυµνά µέρη στά φορέµατα τῶν γυναικῶν (ἔξωµα, ἐξώπλατα κ.α.), χωρίς νά καλύπτονται ἀπό ἐσάρπα. Τό ἴδιο ἰσχύει καί γιά ὅλους ἐκείνους τῶν ὁποίων ἡ θέση εἶναι στόν Σολέα κατά τήν τέλεση τῶν Μυστηρίων.
6. Ἡ ἀνεξέλεγκτη κυκλοφορία καί τό τρέξιµο µικρῶν παιδιῶν κατά τήν ὥρα τοῦ Μυστηρίου, σάν σέ ὥρα ἀθλοπαιδιᾶς, διασπᾶ τήν προσοχή τῶν προσκεκληµένων ἀπό τά τελούµενα καί, ἡ ἀδιαφορία τῶν γονέων τους γιά τό γεγονός αὐτό, δέν καλλιεργεῖ στά παιδιά τήν εὐσέβεια, πού πρέπει νά ἀποκτήσουν µέ τή σωστή καθοδήγησή τους, ὥστε νά διακρίνουν τόν ἱερό χῶρο τοῦ Ναοῦ ἀπό τούς λοιπούς κοινοχρήστους χώρους.
7.Οἱ ἀνθοστολιστές καί οἱ φωτογράφοι τῶν Βαπτίσεων ἤ τῶν Γάµων πρέπει νά ἔχουν προσυνεννοηθεῖ µέ τόν Ναό γιά νά ἐνηµερωθοῦν περί τοῦ πρακτέου, διότι δέν θά γίνουν δεκτά τυχόν «τετελεσµένα γεγονότα» πού θά ἐπιχειρήσουν νά ἐπιβάλλουν ἐκ τῶν ὑστέρων. Ἐπίσης κατά τή διάρκεια τῆς ἐργασίας τους πρέπει νά συµµορφώνονται µέ τίς ὑποδείξεις τῶν Νεωκόρων, οἱ ὁποῖοι ἔχουν τήν εὐθύνη τῆς περιφρουρήσεως τῆς τάξεως τοῦ Ναοῦ καί γνωρίζουν πῶς θά τούς καθοδηγήσουν, ὥστε ὁ τρόπος τῆς ἐργασίας τους νά µή διαταράξη τήν γαλήνη καί τήν ἱερότητα τοῦ χώρου. Ἡ µή συµµόρφωσή τους, τούς ἀφαιρεῖ τό δικαίωµα νά ἀνθοστολίσουν ἤ νά βιντεοσκοπήσουν τό Μυστήριο.
8. Ἀπαγορεύεται ὁποιαδήποτε παρουσία CATERING στά Προπύλαια ἤ στόν Αὔλειο χῶρο τοῦ Ναοῦ. Ἐπιτρέπεται µόνο ἡ προσφορά µικρῶν γλυκισµάτων µαζί µέ τά κουφέτα τοῦ Μυστηρίου, τά ὁποῖα θά διανέµη ἡ οἰκογένεια στόν Πρόναο κατά τήν ἔξοδο τῶν προσκεκληµένων ἀπό τόν Ναό.
9. Οἱ Νεωκόροι καί τό Προσωπικό του Ναοῦ ὀφείλουν νά ἐπιβλέπουν τήν ἀκριβῆ τήρηση τῶν ἀνωτέρω, ἄλλως θά εἶναι ὑπόλογοι ἔναντι τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Συµβουλίου.
10. Οἱ ὑπογράφοντες τίς ἀνωτέρω Ὁδηγίες πρέπει νά ἐνηµερώσουν σχετικά τούς Προσκεκληµένους τους κατά τήν ἐπίδοση τῶν Προσκλήσεων τοῦ Μυστηρίου.
11. Μέ τήν ἀποδοχή τῶν ὡς ἄνω Ὁδηγιῶν- Ὅρων πιστεύουµε ἀπολύτως ὅτι συµβάλλουµε τά µέγιστα στήν πνευµατική τέλεση τοῦ Μυστηρίου µας, πού εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά νά ὠφεληθοῦµε ἀπό αὐτό, ἀλλά καί προασπίζουµε τήν ἱερότητα τοῦ Ναοῦ καί τῶν Μυστηρίων του, πρᾶγµα πού εἶναι ὑποχρέωση κάθε γνησίου Πιστοῦ.
Ὁ ὑπογράφων / Ἡ ὑπογράφουσα
Ὀνοµατεπώνυµο: ………………………………………………………..
Ὑπογραφή: ………………………………………………………………..
Ι. Ν. ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΠΕΥΚΑΚΙΩΝ
«ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Ἀρ. Τεύχους 134
Ὀκτώβριος 2013
