Όλα περιστρέφονται γύρω από το Τορά,

τις Γραφές που έδωσε ο Θεός στο Μωυσή στο όρος Σινά

Το μέγιστο υπαρξιακό δίλημμα για το Ισραήλ, από την εποχή της ίδρυσής του, ήταν το πώς θα καταφέρει να λειτουργήσει ως ένα δημοκρατικό και πλουραλιστικό κράτος, διατηρώντας ταυτόχρονα τον εβραϊκό του χαρακτήρα. Το δίλημμα ήταν, είναι και θα είναι υπαρκτό στην ισραηλινή κοινωνία και πολιτική. Και είναι ένα δίλημμα που εμπεριέχει το φόβο της απώλειας της ιδιαιτερότητας ενός έθνους, του οποίου το θρήσκευμα καθορίζει και την εθνικότητα.

Είναι χαρακτηριστικό ότι στο χωρίο των δελτίων ταυτότητας των Ισραηλινών πολιτών, το οποίο αναφέρεται στην εθνικότητα, αναγράφεται το θρήσκευμα: εβραίος, μουσουλμάνος, χριστιανός ή ό,τι άλλο. Στις ΗΠΑ και τη Δυτική Ευρώπη οι όροι "υπηκοότητα" και "εθνικότητα" είναι συνώνυμοι, ενώ διαφέρουν στην Ανατολική και Κεντρική Ευρώπη, αλλά και στην Ελλάδα. Στο Ισραήλ, όμως, ισραηλινή εθνικότητα έχουν μόνο όσοι είναι εβραίοι στο θρήσκευμα. Στο τυπικό μέρος της όλης υπόθεσης, δημιουργείται η εντύπωση ότι οι Ισραηλινοί ζουν σε μία θεοκρατική χώρα. Είναι, όμως, αλήθεια αυτό;

Τόσο η νομοθετική όσο και η εκτελεστική και η δικαστική εξουσία δεν συνδέονται θεσμικά με τη θρησκευτική εξουσία. Υπάρχουν αλληλεπιδράσεις, φυσικά, αλλά όχι θεσμοθετημένες. Σύνδεση του κράτους με τη θρησκεία δεν υπάρχει στο Ισραήλ, όπως υφίσταται στον αραβικό κόσμο. Με αυτή την έννοια, το Ισραήλ δεν είναι ένα θρησκευτικό κράτος. Είναι, όμως, ένα βαθιά θρησκευόμενο κράτος, στο οποίο η θρησκευτική ηγεσία και οι ομάδες συμφερόντων επηρεάζουν εξωθεσμικά σε επικίνδυνο βαθμό.

Ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα της επιρροής που ασκεί η θρησκευτική ηγεσία στο κράτος είναι και το γεγονός ότι το κράτος παραμένει χωρίς Σύνταγμα, αν και με τη Διακήρυξη της Ανεξαρτησίας το 1948 υπήρχε η δέσμευση για υιοθέτηση συνταγματικού κειμένου έως το τέλος της χρονιάς εκείνης. Ο λόγος για τον οποίο αυτό δεν έγινε ποτέ ήταν οι διαφωνίες των υποστηρικτών του κοσμικού κράτους και των πιστών της Χαλάσα. Έτσι το Ισραήλ -μαζί με τη Μεγάλη Βρετανία- παραμένει το μοναδικό κράτος παγκοσμίως χωρίς Σύνταγμα.

Ποιος είναι εβραίος;

Η λέξη "εβραίος" εμπεριέχει την έννοια της θρησκείας και της γενιάς, της ράτσας. Σήμερα, περισσότεροι από 13 εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον κόσμο είναι εβραίοι και από αυτούς έξι εκατομμύρια ζουν στις ΗΠΑ και πέντε στο Ισραήλ. Υπάρχουν μαύροι εβραίοι από την Αιθιοπία, Κινέζοι εβραίοι από τη Σαγκάη, Ινδοί από την Γκόα, άνθρωποι που δεν έχουν τίποτα το κοινό μεταξύ τους εκτός από τη θρησκεία. Ωστόσο, όλοι τους μπορούν να γίνουν αυτομάτως Ισραηλινοί πολίτες.

Υπάρχουν, όμως, και μεγάλες διαφορές ανάμεσα στους εβραίους. Υπάρχουν οι Ορθόδοξοι, οι Συντηρητικοί, οι Αναθεωρητές και οι οπαδοί του κινήματος της Ανασυγκρότησης. Εντός του Ισραήλ οι εβραίοι χαρακτηρίζουν τους εαυτούς τους είτε "κοσμικούς" (άνθρωποι που δεν θεωρούν ότι η θρησκεία καθορίζει τη ζωή τους) είτε ορθόδοξους" (πιστοί που τηρούν πιστά τις γραφές και τους εβραϊκούς νόμους). Οι δεύτεροι είναι μειονότητα στη χώρα, αλλά το κίνημά τους συνεχώς δυναμώνει, κυρίως από τους μετανάστες που έρχονται εξ Αμερικής.

Ένα 13χρονο αγόρι στα τέλη του 19ου αιώνα απαγγέλλει τις γραφές αμέσως μετά την τελετή "μπαρ-μίτσβαχ", που συμβολίζει την ένταξη στη θρησκευτική κοινότητα

Ποιος, όμως, είναι εβραίος; Αν και οι απόψεις διαφέρουν, γενικά αποδεκτό είναι ότι εβραίος είναι όποιος γεννηθεί από μητέρα εβραία, άσχετα από τη θρησκεία του πατρός (αγνώστου μητρός είναι δύσκολο να είναι κανείς). Αυτός ο κανόνας, όμως, δεν αναφέρεται ρητά στο Τορά και, εν τέλει, η εβραϊκή ιδιότητα είναι ζήτημα ερμηνείας.

Πάντως, το 1950 η Κνεσέτ ψήφισε το γνωστό Νόμο της Επιστροφής, σύμφωνα με τον οποίο κάθε (αποδεδειγμένα) εβραίος, όπου γης, έχει δικαίωμα να μεταναστεύσει στο Ισραήλ και να γίνει αυτομάτως πολίτης με πλήρη δικαιώματα και υποχρεώσεις. Δικαιώματα, που είναι σαφώς περισσότερα από αυτά των μη εβραίων μεταναστών, για τους οποίους το κράτος δεν εγγυάται στέγη, δωρεάν εκμάθηση της γλώσσας, δωρεάν φοίτηση σε μεταπτυχιακούς σπουδαστές, εκπτώσεις για αγορές οικοσκευής και αυτοκινήτου κ.ά.

Η άλλη πλευρά

Δεν είναι αβάσιμη η αντίληψη που έχουν σήμερα πολλοί Ισραηλινοί κοσμικοί εβραίοι -η συντριπτική πλειονότητα του λαού- ότι τα δικαιώματά τους απειλούνται από τη μικρή αλλά δυναμική παρουσία των ορθοδόξων, πολλοί από τους οποίους πιστεύουν πως το κράτος του Ισραήλ δεν θα έπρεπε να έχει δημιουργηθεί πριν από την έλευση του Μεσσία. Βάζουν, όμως, στην άκρη τη μικρή αυτή λεπτομέρεια και ικανοποιούνται προς το παρόν με τις κρατικές επιδοτήσεις που λαμβάνουν για τα θρησκευτικά σχολεία τους.

Η Αριστερά και οι φιλελεύθεροι Ισραηλινοί, ωστόσο, έχουν ήδη αρχίσει να αγανακτούν από το ιδιόρρυθμο αυτό θρησκευτικό status quo, αφού εξαιτίας του πληρώνουν υψηλούς φόρους προκειμένου να χρηματοδοτούνται οι ορθόδοξες σχολές, των οποίων οι μαθητές δεν κατατάσσονται στο στρατό, δεν φορολογούνται και δεν εργάζονται. Εξαιτίας της αντιπάθειας για τους ορθοδόξους, έχουν ήδη παρατηρηθεί επιθέσεις εναντίον τους από μη θρησκευόμενους εβραίους.

Αυτοί οι άνθρωποι έχουν απηυδήσει πλέον από τον τρόπο με τον οποίο οι ορθόδοξοι προσπαθούν να επιβάλουν τον τρόπο ζωής τους στην πλειονότητα. Αγανακτούν κάθε φορά που περνούν με το αυτοκίνητό τους από την ορθόδοξη γειτονιά Μέα Σεάριμ της Ιερουσαλήμ και δέχονται βροχή από πέτρες επειδή είναι Σαμπάτ, ημέρα που ο Θεός έδωσε στο λαό του για ξεκούραση. Και εξανίστανται όταν κάποιοι τολμηρότεροι φανατικοί εβραίοι πέφτουν στις ρόδες των αυτοκινήτων προσπαθώντας να τους εμποδίσουν να οδηγήσουν, ακόμα και αν αυτό σημαίνει ότι θα χάσουν τη ζωή τους.

πηγή: http://www.in.gr/news/mideast/03b_idior_religion.htm