Ποινή φυλάκισης τριών ετών για πράξεις που προσβάλλουν τα θρησκευτικά αισθήματα, προβλέπει νομοσχέδιο, το οποίο κατέθεσαν και τα τέσσερα κόμματα του ρωσικού Κοινοβουλίου, ενώ το υποστηρίζει και το Κρεμλίνο.
Πέντε εβδομάδες αφότου πέρυσι τον Αύγουστο εφαρμόστηκε ο νόμος περί «Ανάρμοστης συμπεριφοράς», και επιβλήθηκαν στα μέλη του «μουσικού συγκροτήματος», Pussy Riot, δύο χρόνια κράτησης, επειδή τραγούδησαν (!) μπροστά στο ιερό του καθεδρικού ναού του Σωτήρoς στη Μόσχα, την ώρα της Θείας Λειτουργίας, «Θεομήτωρ διώξε τον Πούτιν», στην Κάτω Βουλή του ρωσικού Κοινοβουλίου οι εκπρόσωποι και των τεσσάρων κοινοβουλευτικών παρατάξεων κατέθεσαν νομοσχέδιο για την προσβολή των θρησκευτικών αισθημάτων των πιστών. Την περασμένη Τετάρτη, κατά τη δεύτερη και καθοριστική ανάγνωση, το νομοσχέδιο ενέκριναν τα 3/4 των μελών του Κοινοβουλίου.
Οι νομοθέτες, πάντως, λαμβάνοντας υπόψη την κριτική που ασκήθηκε τελευταία, μείωσαν τη μέγιστη προβλεπόμενη ποινή από πέντε σε τρία χρόνια, για τις απούσες στον Ποινικό Κώδικα «δημόσιες πράξεις, οι οποίες εκφράζουν σαφή έλλειψη σεβασμού προς την κοινωνία» και πραγματοποιούνται για παράδειγμα σε χριστιανικό ναό ή τζαμί, «με σκοπό την προσβολή των θρησκευτικών αισθημάτων των πιστών». Το μέγιστο ύψος της χρηματικής ποινής για ανάλογες ενέργειες θα είναι 12.500 ευρώ. Επίσης, προβλέπονται σωφρονιστικές, καταναγκαστικές και άλλες υποχρεωτικές εργασίες.
Σύμφωνα με τον Ταμερλάν Αγκουζάροφ, βουλευτή του κόμματος του Β. Πούτιν, Εννιαία Ρωσία, «η κοινωνία εκλαμβάνει αρνητικά τις ύβρεις σε βάρος των θρησκευτικών αξιών, όπως άλλωστε και η ενέργεια των Pussy Riot που καταδικάστηκε από τη συντριπτική πλειοψηφία των πολιτών της Ρωσίας».
Να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τα στοιχεία του Ιδρύματος «Κοινή γνώμη», το Σεπτέμβριο του 2012 το 45% των Ρώσων θεωρούσε ότι για την προσβολή του θρησκευτικού αισθήματος πρέπει να προβλεφθεί ποινική ευθύνη. Αντίθετο ήταν το 22%, ενώ το 1/3 των ερωτηθέντων δεν είχε άποψη. Επίσης, έρευνα του κέντρου αναλύσεων Levada, η οποία πραγματοποιήθηκε τον Απρίλιο, έδειξε ότι το 56% των Ρώσων θεωρούν την τιμωρία των Pussy Riot ως την πρέπουσα, το 26% υπερβολική, ενώ το 9% δεν έβλεπε λόγο ποινικής δίωξης.
Την προώθηση ενός τέτοιου νόμου, ως ήταν αναμενόμενο, υποστηρίζει το Κρεμλίνο. Ο εκπρόσωπος Τύπου της Προεδρίας, Ντμίτρι Πεσκόφ, έχει εξαρχής δηλώσει ότι «πρόκειται για έναν πολύ δύσκολο ως προς την εφαρμογή του νόμο, ο οποίος όμως είναι απολύτως απαραίτητος για την πολυεθνική και πολυθρησκευτική χώρα μας».
Κατά την άποψη του προέδρου του Συμβουλίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, Μιχαήλ Φεντότοφ, ο οποίος τον Ιανουάριο είχε υποβάλλει αρνητική έκθεση σχετικά με την αρχική εκδοχή του νομοσχεδίου, ο νόμος τώρα «είναι γραμμένος με αρκετή επιμέλεια» και «βρίσκεται πολύ κοντά στη βέλτιστη μορφή».
Μιλώντας στην «Ηχώ της Μόσχας», ανέφερε ότι «η προστασία των θρησκευτικών αισθημάτων των πολιτών, όπως και οποιονδήποτε αισθημάτων, για παράδειγμα αυτών της προσωπικής αξιοπρέπειας, είναι απαραίτητη». Ο Φεντότοφ επεσήμανε ότι ο νέος νόμος «τιμωρεί την παραβίαση του δικαιώματος της ελευθερίας της συνείδησης», τη στιγμή του οι Pussy Riot είχαν καταδικαστεί «με ένα άρθρο του Ποινικού Κώδικα, το οποίο ούτε καν υφίσταται πλέον. Οταν στον ΠΚ δεν υπάρχει τέτοιο άρθρο, τότε δεν υπάρχει και λόγος για τιμωρία», είπε.
Εκπρόσωποι του κόμματος «Γιάμπλοκο», μέλη του οποίου διαμαρτυρήθηκαν έξω από το κτίριο του Κοινοβουλίου, τονίζουν ότι ο νόμος παραβιάζει τα δικαιώματα των άθεων. Όπως αναφέρεται σε ανακοίνωση του κόμματος, «προστατεύοντας ποινικά τα αισθήματα μίας μόνο κατηγορίας πολιτών, δηλαδή των πιστών, η εξουσία παραβιάζει το Σύνταγμα, το οποίο εγγυάται την ισότητα όλων των πολιτών». Να σημειωθεί πως, σύμφωνα με τη δημοσκόπηση του «Ιδρύματος Κοινή Γνώμη», το 17% των Ρώσων πιστεύει ότι ο νόμος παραβιάζει τα δικαιώματα των άθεων, αν και το 45% έχει αντίθετη γνώμη.
Ο αντιπρόεδρος της επιτροπής του Κοινοβουλίου για θέματα κοινωνικών ενώσεων και θρησκευτικών οργανώσεων, Μιχαήλ Μαρκέλοφ, τονίζει ότι στη νέα διατύπωση του νόμου δεν γίνεται λόγος για προσβολή καθαυτό των θρησκευτικών αισθημάτων. Δεδομένου, ανέφερε ότι «πρόκειται για μια εντελώς υποκειμενική έννοια, ουσιαστικά μιλάμε για την καθιέρωση ποινικής ευθύνης για δημόσιες πράξεις». Σύμφωνα με τον καθηγητή της Θεολογικής Ακαδημίας της Μόσχας, Αντρέι Κουράγιεφ, ναι μεν είναι αναγκαίος ένας νόμος που θα προστατεύει τους ανθρώπους από τις εκφάνσεις μίσους, αλλά χαρακτηρίζει ως «ιδιαίτερα ασαφείς» τις διατυπώσεις που περιλαμβάνει το εν λόγω νομοσχέδιο και προτείνει να απαλειφθεί από αυτό η γενική και αόριστη αναφορά στα αισθήματα.
Πάντως, η εφημερίδα Moskovskie Novosti μίλησε με πολίτες που επισκέπτονταν ναούς της Μόσχας, προκειμένου να διαπιστώσει ποιά είναι η άποψή τους για το νόμο. «Τα αισθήματα ενός πιστού δεν πρέπει να προσβάλλονται. Δεν πρέπει όμως να τιμωρείται κάτι τέτοιο, καθώς θα τιμωρήσει ο ίδιος ο Κύριος», ανέφερε η συνταξιούχος Ιρίνα Φιόντοροβα. Παρόλα αυτά, υποστηρίζει ότι ενέργειες όπως αυτή των Pussy Riot, «είναι πολύ προκλητικές».
Η Ιρίνα Φιόντοροβνα πιστεύει ότι «σε όλα πρέπει να υπάρχει μια χρυσή τομή», καθώς «είναι άλλη υπόθεση όταν με προσβάλλουν και εγώ ίσως να άξιζα κάτι τέτοιο, και άλλη όταν προσβάλλουν ταυτόχρονα πολλούς. Στη δεύτερη περίπτωση, το κράτος πρέπει να επεμβαίνει σε τέτοια θέματα». Τέλος, ο Γιούρι Όσκιν, θεωρεί ότι το νομοσχέδιο στερείται νοήματος. «Αν κάποιοι προσβάλλουν έναν άνθρωπο, ο Θεός θα τους κρίνει», λέγει. «Σύμφωνα με τους νόμους μας, κάθε πολίτης είναι υπόλογος για προσβολή της προσωπικότητας. Ο νόμος είναι ενιαίος, και δεν χρειάζεται να ξεχωρίζουμε κάποιες μεμονωμένες κατηγορίες. Τότε, εκτός από τους πιστούς, μπορούν να καθιερωθούν και άρθρα για την προσβολή των εργατών, κ.ο.κ.».