Ο Γιαχβέ (ονομασία του Θεού στην Παλαιά Διαθήκη) φαίνεται να στέλνει τους αγγέλους ως αγγελιαφόρους στους ανθρώπους για να τους μεταδώσουν κάποιο μήνυμα που συνήθως αποτελεί αποκάλυψη από την πλευρά του Θεού προς τον άνθρωπο. Αυτό πολύ συχνά συμβαίνει με τη μορφή της Θεοφάνειας. Οι άγγελοι, με άλλα λόγια, τοποθετούνται γύρω από τον ουράνιο θρόνο του Γιαχβέ, ως πνευματικά όντα που λαμβάνουν τους χαρακτηρισμούς και τις ονομασίες: άγγελοι, υιοί του Θεού, ουράνια στρατιά.

     Για τη δημιουργία των αγγέλων δεν έχουμε κάποια σαφή αναφορά στην Παλαιά Διαθήκη. Το μόνο που μπορούμε να πούμε είναι ότι η φύση των αγγέλων εκφράζεται με την έννοια υιοί του Θεού. Είναι δηλαδή πνευματικά όντα που μετέχουν με αυτόν τον τρόπο στο Θείο και παρά το γεγονός πως έρχονται πολύ συχνά σε επαφή με ανθρώπους, δεν έχουν κανένα ανθρώπινο στοιχείο, όσον αφορά πάντοτε στη φύση τους. Βέβαια στα βιβλία του Ιώβ και των Ιωβηλαίων φαίνεται στο μεν πρώτο πως οι άγγελοι προϋπήρχαν της δημιουργίας των άστρων, ενώ στο δεύτερο φαίνεται να δημιουργήθηκαν κατά την πρώτη ημέρα.

     Επικεφαλής των αγγέλων τοποθετούνται οι γνωστοί σε όλους αρχάγγελοι. Στην Παλαιά Διαθήκη συναντούμε τέσσερεις. Είναι οι: Μιχαήλ, Γαβριήλ, Ραφαήλ και Ουριήλ.

     Μία από τις πρώτες εικόνες όπου συναντούμε αγγέλους στην Παλαιά Διαθήκη είναι αυτή της φύλαξης του παραδείσου από ένα χερούβ στη διήγηση για τη δημιουργία του κόσμου. Τα χερουβίμ συνδέονται άμεσα με την παρουσία του Γιαχβέ, όπως στον Ψαλμό 18, όπου ο Θεός διακρίνεται πάνω σε ένα χερούβ. Στο Γενέσεως 18 ο Γιαχβέ εμφανίζεται στον Αβραάμ με τη συνοδεία δύο αγγέλων. Στον ίδιο πατριάρχη έχουμε ακόμη δύο φορές  την εμφάνιση αγγέλων: στο Γενέσεως 22:11 κ.εξ., στη γνωστή ιστορία της θυσίας του Ισαάκ που απετράπη και στο Γενέσεως 16:10 καθώς και 21:17, όπου άγγελος υπόσχεται αύξηση των απογόνων στην Άγαρ. Άλλες αναφορές γίνονται στο Γενέσεως 28:10 κ.εξ., που σχετίζεται με το όνειρο του Ιακώβ στη Βαιθήλ, όπου άγγελοι ανεβοκατεβαίνουν τη σκάλα που συνδέει τον ουρανό με τη γη και στο Γενέσεως 31:11, όπου άγγελος Κυρίου δίνει εντολή στον Ιακώβ να γυρίσει στην πατρίδα του. Στο Εξόδου 3:2 κ.εξ., συναντούμε το περιστατικό της φλεγομένης αλλά μη καιομένης βάτου απ’ όπου τελικά αποκαλύπτεται ο Γιαχβέ στο Μωυσή με τη μορφή αγγέλου και στο Εξόδου 14:19 κ.εξ., τον άγγελο Κυρίου να καθοδηγεί τον ισραηλιτικό λαό στην Έξοδο από την Αίγυπτο. Στο Κριτών 13:3 κ.εξ., άγγελος εμφανίζεται στους γονείς του Σαμψών και προαναγγέλλει τη γέννησή του, ενώ στο Β΄ Βασιλειών 24:16 ο Δαυίδ αντικρίζει τον άγγελο στο λόφο Σιών να απειλεί με καταστροφή ολόκληρη την Ιερουσαλήμ. Τέλος στο βιβλίο του Ησαΐα στο 6ο κεφάλαιο, άγγελοι Κυρίου ψάλουν τρισάγιο ύμνο κατά την κλήση του προφήτη στο προφητικό αξίωμα.

Αναστασία Φελούκα